.png){kind=small}
"Een veiligheidsgame die de praktijk van alledag tot leven brengt"
Boskalis, Cofra, GMB
Veiligheidsgame
Het veiligheidsbewustzijn van medewerkers vergroten is een belangrijke uitdaging voor veel van onze partners. Dilemma’s en risico’s komen mensen dagelijks tegen, maar in de praktijk is er vaak geen tijd om hier écht bij stil te staan met elkaar. Hoewel hier in trainingen wel tijd voor is, staat deze ruimte soms ver van de dagelijkse praktijk af waardoor ze zich er moeilijk tot kunnen verhouden.
Met dit in gedachten ontwikkelden wij ‘Het grote stilstaan voordat we starten spel’ waar die praktijk, het werkgebied van medewerkers vol met risico’s en dilemma’s, letterlijk tot leven komt. Hoe ga je om met een boze buurtbewoner die voor je staat op de straat waar je aan het werk bent? Of: welke maatregelen nemen we als er opeens gevaar dreigt of als je moet evacueren? Tot nu toe hebben we het spel voor 3 projecten mogen ontwerpen en zijn we bezig met 2 nieuwe projecten. In dit item nemen we je mee in het creatieproces van het spel, de ervaringen van klanten (Boskalis en GMB*) en het resultaat van het spel tot nu toe.
Uitdaging
Leren leuk maken! Dat is de uitdaging die André Witbreuk (managing partner van De Federatie) in elk project aangaat. Een nieuwe game ontwikkelen stond op zijn wensenlijstje en dit werd aangewakkerd toen de Alliantie Markermeerdijken (de alliantie tussen o.a. Boskalis en het Hoogheemraadschap) met een verzoek bij hem aanklopte: ‘We zoeken een spel dat het veiligheidsbewustzijn van 100 medewerkers op een interactieve en leuke manier vergroot’. Een belangrijke uitdaging die hieronder lag was om de relatie met de omgeving rondom het grote werkgebied goed te houden. Het idee van het maquette spel was al vaker met goede resultaten gebruikt bij het NINA programma van Boskalis. De alliantie wilde een kortdurend spel met herkenbare situaties creëren, situaties die echt op de mensen in het werkgebied zijn toegespitst. Samen met Mirjam Schulte (game ontwerper) ging André aan de slag met die uitdaging.
* Boskalis is een toonaangevende bagger-
en marine expert wereldwijd. NINA is hun veiligheidsprogramma (No Injuries
No Accidents) waar we hen al meer dan
10 jaar bij mogen ondersteunen over de
hele wereld.
Cofra is onderdeel van Boskalis en werkt wereldwijd aan grondverbetering.
GMB is een aannemer die zich o.a. richt op de bouw en onderhoud van dijken, gemalen en funderingen van windmolenparken. Ze onderscheiden zich door hun mensgerichte cultuur. We lopen al 5 jaar mee met hun Zo! (Zonder Ongevallen!) programma.
Aanpak
Het creatieproces
Om in de dagelijkse praktijk op de Markermeerdijken te duiken, gingen André en Mirjam samen met Michel van Oudenaarde (senior SHEQ engineer bij Boskalis) en Huub Groenenberg (Hogere Veiligheidskundige van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier) een ochtend op pad langs de werkgebieden op en aan de dijk. Hier verzamelden zij diverse uitdagingen. Van de teleurgestelde eigenaar van het koffietentje die haar omzet zag verdampen tot een medewerker die zijn minderjarige zoon spontaan meenam naar de werk-site. De verzamelde situaties werden onderverdeeld in drie categorieën: fysieke-, ecologische- en omgevingsrisico’s. Vaak worden die thema’s apart behandeld in trainingen, maar hier zochten we integratie van deze KAM-thema’s, inclusief sociale veiligheid. Mirjam en André observeerden talloze risico’s, van scheuren in het wegdek door de zware machines waar fietsers over konden vallen tot hijswerkzaamheden, raakvlakken (veel verschillende werkzaamheden op een krap terrein) tot en met vandalisme. We maakten spelborden van actuele luchtfoto’s per werkgebied, zodat alle medewerkers met hun eigen werkplek aan de slag konden. Alle spelmaterialen waren gereed om de deelnemers uit te dagen in ‘Een dijk van een uitdaging’ (spelnaam voor de Markermeerdijken).
Spelverloop
We lieten teams van ongeveer 10 medewerkers met verschillende functies tegen elkaar strijden. Een belangrijk element was dat iedere deelnemer het spel vanuit een andere rol speelde, om zo situaties vanuit een andere bril te bekijken. Zo werd een operator bijvoorbeeld projectleider en werd de uitvoerder de kraanmachinist.
Om een competitie-element aan het spel toe te voegen, kreeg ieder team allereerst de opdracht om een uitdagende werkdag voor het andere team klaar te zetten. Dit konden ze doen door een selectie van risicokaartjes te kiezen. Daarbij voegde ieder team een gouden helm opdracht toe met een extra uitdagende situatie voor die dag. Vervolgens gingen ze aan de slag met hun eigen ‘dijk van een uitdaging’ en werkten zij toe naar het doel: ‘Bereid een dagstart voor waarbij jullie teamgenoten informeren over de risico’s, dilemma’s en eventuele maatregelen die voor die dag genomen moeten worden.’ De spelleiders hielpen ze met deze opdrachten en voerden halverwege nog de druk op door een onverwachtse gebeurtenis, zoals dat in het echt ook kan gebeuren (in dit geval; een schip met klei loopt vast op een zandbank).
Terwijl de teams in de uitdagingen op het spelbord doken, werden zij ook verrast door personages uit het spel die opeens de ruimtes binnen kwamen. Een team acteurs vertolkten verschillende rollen vanuit de omgevingsrisico’s zoals: de buurtbewoner die met de hond de dijk oversteekt, de collega die zich anders gedraagt vanwege privéproblemen of de zzp’er zonder helm. Zo kregen mensen de kans om het gesprek écht aan te gaan. “Wat het extra leuk maakte was dat deelnemers niet door hadden dat de spelleiders op de achtergrond communiceerden met de acteurs. Zo was het heel onverwachts dat een personage opeens voor je stond” vertelde Ashwin van der Vlugt (veiligheidscoördinator, GMB).
Nadat de deelnemers 45 minuten hard hadden gewerkt, kwamen de teams bij elkaar voor de dagstart: collega’s informeren van de risico’s en eventuele maatregelen. Stilstaan, voordat we starten!
Samenwerking
We vinden het belangrijk om elk spel echt met de klant samen te maken, zodat zowel de inhoud als de vorm aansluiten bij de doelgroep. We vroegen Michel en Ashwin hoe zij deze samenwerking hebben ervaren. Met Ashwin hebben we één spel gemaakt en op dit moment zijn we bezig met een tweede versie: “De samenwerking verloopt goed. De lijnen zijn kort en dat is prettig. We bespreken wat we in de game terug willen zien. Welke risico’s en waar we het gesprek over willen laten gaan.” Michel gaf aan: “Ik kijk positief terug op de samenwerking. Leuk hoe jullie zo makkelijk in ons werk verplaatsen en de situaties heel eigen maken. Zowel de makers als de acteurs. Heel realistisch. En fijn hoe snel het spel klaar was. De materialen waren netjes verzorgd in onze huisstijl en dat werkt natuurlijk mee voor de gebruiker.”
Resultaat
En dan de belangrijkste vraag: Wat heeft het spel opgeleverd?
Michel: “Het waren allereerst drie hele leuke dagen en er wordt nog steeds veel over gesproken. De mensen waren onder de indruk van deze nieuwe manier om over veiligheid te praten. Na de eerste dag hebben de jongens zelfs meteen een actie opgepakt. Ze hebben het bereikbaarheidsplan voor hulpdiensten een update gegeven. Zo is er een duidelijke tekening gemaakt en er zijn toegangspoorten genummerd. Na de game zijn ze hier meteen mee aan de slag gegaan!” Ashwin: “Ik denk dat de mensen inzicht hebben gekregen in rollen en verantwoordelijkheden. Dat ze in sommige situaties tot de conclusie kwamen dat zaken bij een projectleider lagen en zij voortaan om hulp konden vragen. En ik denk dat ze aan het denken zijn gezet over het geven en ontvangen van feedback. Hoe handel je in lastige situaties en hoe kun je iets op een rustige manier met elkaar oplossen? Ik vond het zelf een leuke, interactieve manier, omdat je in spelvorm gesprekken aangaat over gevaren, risico’s en maatregelen die je moet nemen. Vooral de acteurs zorgen voor een hele leuke dynamiek. Dus je bent in een spel bezig, maar eigenlijk heb je niet het idee dat je een belangrijk gesprek over veiligheid voert. Het spel heeft geen serieuze nadruk, waardoor mensen onbewust bewust worden van de veiligheid op hun project.”
Reacties van de deelnemers:
“Leuk om actief bezig te zijn met je eigen werksituatie!”
“Leerzaam om te werken met een bestaande situatie en uitdagingen waar we in de toekomst mee te maken kunnen krijgen.”
“De acteurs die langskwamen maakten het spel heel levendig en leuk.”
“Goed dat gesprekken over veiligheid door middel van zo’n spel worden gevoerd.”
“Leuk om in een andere rol te stappen. Je moet dan anders denken dan je normaal doet. En in een andere functie ga je meer met elkaar meedenken.”
“Als je in een andere rol stapt, praat je meer samen over de risico’s. In plaats van de mensen die altijd aan het woord zijn. Samen in gesprek gaan moeten we vaker doen.”
Ben jij ook geïnteresseerd om een veiligheidsgame specifiek voor jouw organisatie of project te maken? Neem dan contact op met André Witbreuk (andre@defederatie.nl)